Trước đây, người bệnh thường được khuyên chung chung rằng nên nằm nghỉ ngơi một chỗ ngay sau khi chuyển phôi. Lý do là vì người ta tin rằng việc giảm hoạt động cơ thể sẽ giúp giữ chặt phôi hơn trong buồng tử cung sau khi chuyển nhằm tránh tống xuất mất phôi ra ngoài. Việc “rơi” mất phôi ra ngoài buồng tử cung là nguyên nhân gây thất bại làm tổ và vì vậy cũng dễ hiểu vì sao phần lớn người bệnh yêu cầu nằm tại chỗ vài tiếng sau khi chuyển phôi.

Sau khi chuyển phôi có cần phải nằm bất động tại chỗ để tăng tỷ lệ thành công ?

          Tuy nhiên khi dựa trên các bằng chứng thì lại không phải vậy. Quá trình làm tổ của phôi người chưa được hiểu biết đầy đủ nhưng thường diễn ra từ 4 – 7 ngày sau thụ tinh. Việc nằm nghỉ tại giường vài giờ đồng hồ ngay sau khi chuyển phôi là không chắc có lợi ích gì cho việc làm tổ của phôi, điều mà diễn ra tận vài ngày sau đó. Bản thân phôi có kích thước rất nhỏ (tương đương một hạt bụi) nên gần như không bị tác động của trọng lực sau khi đã đặt vào bên trong buồng tử cung ẩm ướt và có nhiều nếp gấp của nội mạc tử cung. Hơn nữa, đa số phụ nữ có tử cung ngã gập trước. Do đó khi đứng dậy, thân tử cung có tư thế nằm ngang, nhưng khi nằm thì tử cung lại có tư thế đứng nhiều hơn (tử cung gập sau cũng vậy). Như vậy, nếu thật sự có tác động của trong lực, khi phụ nữ ở tư thế đứng, vị trí của tử cung có tác động giữ phôi tốt hơn tư thế nằm. Bình thường ở những người có thai tự nhiên, phôi vẫn đến tử cung vài ngày trước khi làm tổ, khi đó, người phụ nữ không thể biết là đã có phôi trong tử cung nên vẫn đi lại, sinh hoạt, vận động bình thường, thậm chí có thể tập thể dục hay vận động mạnh, nhưng phôi vẫn làm tổ và có thai bình thường.

Sharif và cộng sự đã thực hiện một nghiên cứu hồi cứu so sánh 1091 chu kỳ IVF ở những bệnh nhân nằm tại chỗ và không nằm tại chỗ sau khi chuyển phôi, kết quả là KHÔNG có sự khác biệt về tỷ lệ đậu thai. Chỉ có vài nghiên cứu về vấn đề này cho đến nay và không một nghiên cứu nào chứng minh được việc nằm tại chỗ tại giường ngay sau khi chuyển phôi có bất cứ lợi ích gì đến kết quả của IVF. Ngược lại, một thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên có nhóm chứng (RCT) của J. Remohi và cs (2013) và một phân tích tổng hợp (2016) từ 4 RCT gồm 757 bệnh nhân cho thấy: Nằm bất động tại chỗ sau chuyển phôi không những KHÔNG cải thiện tỷ lệ thai lâm sàng và trẻ sinh sống mà còn làm GIẢM tỷ lệ làm tổ khoảng 40%.

Câu trả lời là không! Thực tế bạn không cần nằm bất động tại chỗ sau khi chuyển phôi

          Giải thích điều này là vì tâm lý tiêu cực, quá căng thẳng và lo lắng ở nhóm bệnh nhân nằm bất động tại chỗ đã ảnh hưởng xấu đến quá trình làm tổ của phôi. Các khảo sát cho thấy khi nằm bất động bệnh nhân không làm gì cả nên không “đánh lạc hướng” suy nghĩ đi được mà chỉ tập trung suy nghĩ về kết quả sắp tới và thường xuất hiện những cảm giác bất an, thậm chí cảm thấy tội lỗi và sợ hãi vì bị gia đình trách móc nếu kết quả không đậu. Ngược lại nhóm bệnh nhân không nằm bất động thì có xu hướng tin tưởng bác sĩ hơn và lạc quan hơn nên kết quả có phần thuận lợi. Tôi đã chia sẻ một bài viết cho thấy sự lạc quan và phấn trấn (sức mạnh tinh thần) có cải thiện theo hướng tích cực kết quả của IVF, mời các bạn đón đọc.

          Như vậy việc nằm bất động tại chỗ ngay sau khi chuyển phôi KHÔNG hề cải thiện kết cục IVF thậm chí còn làm GIẢM tỷ lệ làm tổ của phôi, gây tâm lý tiêu cực và TĂNG nguy cơ huyết khối, tắc mạch.

          Hội Y học sinh sản Hoa Kỳ (2017) khuyến cáo: KHÔNG nằm bất động tại chỗ (Best Rest) ngay sau chuyển phôi. Khuyến khích người bệnh đứng dậy ĐI LẠI nhẹ nhàng ngay (Grade A: bằng chứng mạnh).

Ths. Bs. Nguyễn Đình Đông

 

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *